Oorzaken

De oorzaken dat koraalriffen achteruit gaan.

Belangrijkste oorzaken van koraalrif sterfte zijn de over-ontwikkeling van het kustgebied en het overmatig gebruik van koraalrif. Migratie naar kustgebieden heeft gezorgd voor een sterke ontwikkeling op het land, wat leidt tot vernietiging van belangrijke ecosystemen langs de kust, zoals mangrovebossen en zeegrasvelden. Ongereguleerde bouw aan de kust, zoals hotels, fabrieken en ontziltingsinstallaties, heeft geleidt tot toename van sedimentatie in de kustwateren. Hierdoor neemt het lichtniveau in de waterkolom af en kan koraal niet genoeg licht vangen, waardoor het sterft. Ongezuiverd afvalwater en chemische landbouw run-off (bijvoorbeeld pesticiden, herbiciden en meststoffen) hebben nutriëntenbelasting veroorzaakt in de wateren rond koraalriffen, wat leidt tot algengroei en eutrofiëring (overbemesting). Overbevissing en destructieve vismethoden hebben koraalrif vispopulaties en hun leefgebieden gedecimeerd. Daarnaast leidt de stijgingen van de zee-oppervlak temperatuur, veroorzaakt door de wereldwijde klimaatverandering, steeds vaker tot verbleking van koraal (coral bleaching). Door de verzuring van de oceaan neemt de groeisnelheid van koraal af, doordat koraal steeds moeilijker het skelet kan bouwen.

Samengevat kan je zeggen dat de vier belangrijkste oorzaken van achteruitgang zijn:

• Overmatig Toerisme
• Overbevissing en destructieve vismethoden
• Afvoer en verontreiniging vanaf het land
• Klimaatverandering

 

Overmatig toerisme heeft desastreuze gevolgen voor de koraalriffen, precies datgene waar de toeristische sector juist afhankelijk van is.

De inkomstenstromen in koraalrif gebieden worden bedreigd door de verslechtering van de koraalriffen. Schade aan de riffen wordt vaak veroorzaakt door de toename van het toerisme. Dit gebeurt door de ongereguleerde bouw en de onverantwoordelijke uitvoering van de toeristische faciliteiten, de toename van afval en afvalwater en door schade door de onzorgvuldigheid van toeristen zelf. Massatoerisme vormt een bedreiging voor koraalriffen en daarmee ook het inkomen dat koraalriffen biedt aan de lokale bevolking. Duurzaam toerisme, aan de andere kant, is een bron van inkomsten voor alle activiteiten die met toerisme in verband staan. Het vormt daarnaast een alternatief voor de destructieve vismethoden voor de lokale gemeenschappen.

De belangrijkste menselijke invloeden in verband met massatoerisme zijn onder meer de toename van sedimentatie en het verlies van habitat door landwinning, stof, het lozen van vast afval, afvalwater en slib. Dit leidt onder andere tot vertroebeling van het water, waardoor het lichtniveau, dat nodig is voor de groei en overleving van koraal, afneemt.

Naast deze, onzorgvuldig praktijken, hebben directe acties gevolgen voor de ecosystemen van het koraalrif. Koraal raakt beschadigd en gaat zelfs dood door contact met vinnen, handen, knieën, boten of ankerschade.

 

Foto: Toerist loopt op koraal (door Marc Kochzius)

 

Foto: Duikers zittend op koraal, terwijl ze wachten op voshaai bij Malapascua Filippijnen.

 

 

Veel schepen met snorkelaars of duikers steken hun anker in de riffen. Elke keer als dat gebeurt, breken koralen af.

Foto: Anker in koraalrif.

 

 

 

 

 

 

Toeristen willen graag souvenirs kopen voor thuis of familie, bijvoorbeeld deze mooie schelp van de Gewone Tritonshoren. Het dier wat in deze schelp leefde, is de natuurlijke vijand van de Doornenkroon zeester. Aangezien het aantal Gewone Tritonshoren afneemt, wordt de natuurlijke balans verstoord en neemt het aantal Doornenkroon zeesterren toe. En helaas, de Doornenkroon zeester eet koraal.

Foto: Gewone Tritonshoren (Charonia tritonis)

 

 

Foto: Rechts: koraal opgegeten door Doornenkroon (Acanthaster planci)

 

 

 

 

 

 

 

Destructieve vismethoden leiden tot schade aan zowel de visstand als de leefomgeving.  Het omvat de problemen door dynamiet- en cyanidevissen en “sleep netten”. De explosie van het dynamietvissen verbrijzelt de steenachtige koralen en doodt vissen en ongewervelde dieren in een grote omgeving. Na verloop van tijd beschadigt dynamietvissen het gehele rif en daarmee vernietigt het de habitat van vele vissen en de vangst van de vissers.

Foto: Dynamietvissers in Indonesië (door Lida Pet-Soede)

 

 

 

 

 

Cyanidevissers gebruikt cyanide in concentraties die niet bedoeld zijn om te doden maar om de vis verdoven en zo hun vangst te vergemakkelijken. Het cyanide wordt in holtes in het rif gespoten, daarbij wordt vaak koraal afgebroken om bij de schuilplaats van de vissen te komen. Dit proces veroorzaakt veel stress bij het koraal, en de cyanide zorgt dat de veel kleinere rif organismen vaak sterven aan een overdosis. Koraal dat herhaaldelijk worden blootgesteld aan cyanide, sterft. Cyanide visserij is ook een werkwijze voor het verzamelen van levende vis bestemd voor aquaria.

Foto: Cyanide vissen

 

 

Netten van vissers komen vaak vast te zitten aan koraalriffen en beschadigen daardoor de riffen. Meestal snijden vissers hun netten los en laten ze achter. De netten blijven aan het rif vast zitten, beschadigen zo het koraal en ze blijven nog steeds vis vangen.

Foto: Netten beschadigen koraalriffen.

 

 

 

 

Afvoer en verontreiniging vanaf het land, lozing van industrieel afval, huishoudelijk afval, agrarische bronnen waarbij nutriënten naar zee stromen en houtkap brengen grote schade toe aan koraalriffen. Sedimentatie van baggeren en afvalmateriaal zorgt voor vertroebeling van het water, waardoor het koraal minder zonlicht kan vangen. Hierdoor kan er minder fotosynthese plaatsvinden, hun primaire bron van energie en voeding.

In vergelijking met de acute stress veroorzaakt door destructieve vismethoden, leidt de chronische stress van sedimentatie tot trage en geleidelijke afname van de gezondheid van het koraalrif. Dit belemmert groei en maakt koralen vatbaarder voor ziekte en sterfte. Nutriëntenverrijking kan een onbalans in het ecosysteem veroorzaken vanwege de toenemende fytoplanktongroei. Bovendien kan het leiden tot een versnelde groei van zeewier, die de langzaam groeiende koralen kunnen overwoekeren. Koralen zijn aangepast aan de lage-nutriënten concentraties, die typisch zijn voor tropische zeeën.

 

Een voorbeeld: In Koh Tao (Thailand) hebben ze een zoetwaterreservoir gebouwd. Hierbij hebben ze meer bomen gekapt, dan noodzakelijk was voor het reservoir. In de moesson lliep het water de heuvel af en nam het zand mee naar beneden de baai in. Daar heeft een laag van 1,5 meter sediment het koraal bedekt en verstikt. Voorheen was hier 80% koraal, na de erosie was er nog maar 30% koraal over.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervuiling op het land, eindigt uiteindelijk in de oceaan en zal het leven in zee te beschadigen. Er wordt steeds meer afval geproduceerd. Naast het achterlaten in zee, op strand of straat, komt afval ook in zee door wegwaaien en wegstromen van legale en illegale dumpplaatsen. Plastic vertegenwoordigt het grootste deel van het afval en vergaat nauwelijks.

Foto: Vervuiling op het strand

 

 

 

 

 

Foto: Plastic zak bedekt en beschadigd het koraal

 

Klimaatverandering

Klimaatverandering, en in het bijzonder het daarmee geassocieerd effect van koraalbleken, is een belangrijke bedreiging voor de toekomst van de koraalriffen. Koralen en vele andere rif organismen zijn voor hun voortbestaan, afhankelijk van de symbiose met de algen die in hun poliepen leven. Deze algen verstrekken tot 95% van de energie die het koraal nodig heeft voor groei, reproductie en voeding. Deze algen, zoöxanthellae, geven het koraal hun mooie kleur. Wanneer het koraal onder stress komt te staan, verlaten de zoöxanthellae de koraalkolonie en blijft het witte skelet over, wat een ‘gebleekt’ uiterlijk geeft. Vandaar de benaming “Coral Bleaching” Als de omstandigheden verbeteren en de bron van stress wordt weggenomen, kunnen getroffen koralen langzaam aan weer herstellen, doordat zoöxanthellae terugkeren. Dit is sterk afhankelijk van de duur en de ernst van de milieuoverlast. Een langdurige periode van stress, ongeveer een maand, verhoogt de kans dat koraal sterft.

De massale verbleking van koraal van 1998 was veruit de sterkste en de meest wijdverspreide. 16% van de koraalriffen over de hele wereld werd vernietigd. De temperatuur van het zeewater was hoger waren dan het gemiddelde, veroorzaakt door de El Niño van 1998.

Het Groot Barrièrerif langs de noordoost kust van Australië onderging in 1998 en 2002. twee perioden van massale verbleking van koraal. Hierbij herstelden de meeste rifgebieden zich vrij goed, maar bleek de sterfte van koraal op andere locaties meer dan 90% te bedragen.

Verbleking van koraal is voor 1980 slechts enkele keren waargenomen. Na 1980 is er een sterk stijgend aantal bleek gebeurtenissen waargenomen en de voorspellingen tonen dat er rekening gehouden moet worden met koraalbleken iedere 2 tot 4 jaar.

 

Figuur: Belangrijke verbleking gebeurtenissen over de afgelopen jaren

 

Klimaatverandering veroorzaakt:

• Verzuring van de oceaan
• Temperatuurstijging van het zeewater
• Stijging van de zeespiegel

Verzuring van de oceaan is de voortdurende daling van de pH van de oceanen, veroorzaakt door de opname van koolstofdioxide (CO2) uit de atmosfeer. Naar schatting wordt meer dan 50% van het vrijgekomen kooldioxide in de atmosfeer, oplost in oceanen, rivieren en meren. Door de toename van CO2 in het water verzuurt de oceaan. Koralen maken gebruik van calcificatie om hun kalkskelet op te bouwen en dit gaat moeilijker in een zure omgeving. Het is al geconstateerd dat de calcificatiesnelheid in koralen afneemt en dit leidt tot zwakkere koraalskeletten. Hierdoor worden koralen kwetsbaarder voor stormen, onoplettende toeristen en verwoestende vismethoden.
Behalve dat verzuring zorgt voor een moeizamere groei, zorgt het ook voor het oplossen van skeletten van koralen, weekdieren en kreeftachtige. Het is bekend dat er soorten zijn die nu al geen skelet meer kunnen bouwen. Verzuring begon zichtbaar op te treden na de Industriële Revolutie. Recente studies wijzen uit dat verzuring in een steeds sneller tempo plaatsvindt.

Temperatuur stijging zorgt ervoor dat koraal sterft. Hard koraal ontwikkelt zich het beste bij een watertemperatuur van 25 tot 29 graden Celcius. Als het te warm wordt, gaat het dood. De temperatuurstijging van het zeewater gaat te snel  voor het koraal om zich aan te passen.

De stijging van de zeespiegel zorgt ervoor dat de huidige koraalriffen dieper onder water komen te liggen. Simpel weg omdat er meer water boven het koraal is. Hierdoor zal er minder licht op het koraal komen, waardoor het minder energie uit fotosynthese kan opnemen. Hierdoor zal het minder hard groeien en kan het uiteindelijk dood gaan.